ARTAN fiyatlar, krediye erişim sorunu, yüksek faiz oranları ve yatırım amaçlı alımlara gelen kredi sınırlaması tüketicilere fren yaptırdı. 2023’te konut satışları, bir önceki yıla göre yüzde 17.5 azalarak 1 milyon 225 bin 926 olarak gerçekleşti. Böylece, 2014 yılındaki 1 milyon 165 binlik satıştan sonra son 9 yılın en düşük satış rakamı görüldü.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık 2023’e ait konut satış rakamlarını açıkladı. Yılın son ayına ait veriler de gelince konutta 2023 karnesi belli oldu. İşte öne çıkan detaylar…
KREDİLİ SATIŞTA DİP GÖRÜLDÜ
Türkiye genelinde konut satışları aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33.4 azalarak 138 bin 577 oldu. Bu satış, 2023 yılının en iyi aylık rakamı olurken, kredili satıştaki düşüş dikkat çekti.
Aralıkta kredili satışlar bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 72.3 azalış göstererek 6 bin 42 oldu. Toplam konut satışları içinde kredili satışların payı yüzde 4.4’e düştü. Bu oran, tarihin en kötü kredili satış payı oldu. Peşin, senet gibi diğer satışlarlar ise yüzde 28.8 azalarak 132 bin 535’e geriledi. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı aralıkta yüzde 95.6 ile en yüksek seviyesini gördü.
YÜZDE 69’U İKİNCİ EL
2023 yılında toplam satış 1 milyon 225 bin 926 olurken, sıfır konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.5 düşüşle 379 bin 542 olarak gerçekleşti. Toplam konut satışları içinde ilk el satışların payı 2023 yılında yüzde 31 olarak hesaplandı. Ülke genelinde ikinci el konut satışları 2023 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.5 azalışla 846 bin 384 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı yüzde 69 olarak gerçekleşti.
EVLER PEŞİN VE SENETLE ALINDI
2023 yılında, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından alınan kararla, yatırım amaçlı konut alımlarında kredi muslukları kısıldı. ‘Kendisinin, eşinin ya da 18 yaşından küçük çocuğunun adına ev olanlar, yeni bir ev almak istediklerinde evin değerinin yüzde 22.5’i kadar kredi alabilir’ denildi. İşte bu sınırlama, kredili satış rakamlarına yansıdı. Aralık ayında olduğu gibi, yıl toplamında da kredili satışlarda dip görüldü.
Geçen yıl kredili konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 36.6 düşüşle 177 bin 748 oldu. Toplam satış içinde kredili satışların payı 2023 yılında yüzde 14.5 olarak gerçekleşti. Böylece tüm zamanların en düşük kredili satış payı görüldü. Peşin, senet gibi diğer satışlar yüzde 13 düşüşle 1 milyon 48 bin 178 oldu. Toplam satışta diğer satışların payı yüzde 85.5 olarak açıklandı.
YABANCI 35 BİN KONUT ALDI
Yabancılara konut satışları 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 48.1 azalarak 35 bin 5 oldu. Böylece yabancıya satışta son 6 yılın en düşük rakamı görüldü. Toplam satış içinde yabancılara satışın payı ise yüzde 2.9 olarak açıklandı. 2023 yılında yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 12 bin 702 konut satışı ile Antalya aldı. Antalya’yı sırasıyla 11 bin 229 konut satışı ile İstanbul, 3 bin 16 konut satışı ile Mersin izledi. Rusya vatandaşları 2023 yılında Türkiye’den 10 bin 560 konut satın aldı. Rusya vatandaşlarını 4 bin 272 konut ile İran vatandaşları ve bin 917 konut ile Irak vatandaşları takip etti.
TAPUDA DA ERKEK EGEMEN
Türkiye genelinde 2023 yılında, kadınlar yüzde 32.8 pay ile 401 bin 933, erkekler yüzde 56.3 pay ile 690 bin 438 konut sahibi olurken, yüzde 1.6 pay ile 19 bin 610 konut kadın ve erkek tarafından ortaklaşa alındı. Kadın, erkek ve ortak satışın dışında kalan tüzel ve yabancı satışlarını ifade eden diğer satışlar ise yüzde 9.3 pay ile 113 bin 945 adet oldu.
